Dersin Amacı: |
Bu dersin amacı; bir araştırma ve uygulama alanı olarak adli psikolojinin tanıtılması, psikiyatrik hastalıklarla suç ilişkisinin kurulması, suç ve ceza kapsamında psikolojik değerlendirmeninin öneminin anlaşılması, bireysel ve toplumsal sistem bağlamında psikoloji ve hukuki haklar arasındaki ilişkinin nasıl düzenlediğinin anlaşılması ve psikologların resmi kurumlarındaki görevlerinin tanıtılmasıdır. |
Dersin İçeriği: |
Bu ders kapsamında adli psikoloji nedir, adli psikoloğun rolleri ve klinik psikolojinin adli psikolojideki yeri, Türk Hukuk sisteminin yapısı ve psikoloji ve adli bilimler arasındaki ortak bilimsel dil; çocuk istismarı ve ihmali, aile içi şiddet, flört şiddeti, toplumsal bağlamda şiddet döngüsü, bağımlılık, psikiyatrik hastalıklar ve suçla ilişkisi, suça eğilim; adli vakalarda psikolojik değerlendirme,
ceza sorumluluğunun ve fiil ehliyetinin değerlendirilmesi; Adli Tıp Kurumu, tutukevleri, cezaevlerinde adli psikolog,Aile ve çocuk mahkemelerinde adli psikolog,Kolluk kuvvetlerinde ve denetimli serbestlik sisteminde adli psikolog konularını içermektedir.
|
Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ), dersi başarı ile tamamlayan öğrencilerin kendilerinden sahip olmaları beklenen bilgi, beceri ve yetkinlikleri ifade eder. Bu bağlamda, bu ders için tanımlanmış olan Ders Öğrenme Çıktıları aşağıda verilmektedir.
|
|
Bilgi
(Kuramsal ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmıştır.)
|
1) Öğrenciler adli süreçte değerlendirilen akıl hastalıklarının hangileri olduğunu ve bunların adli olaylarda nasıl ele alındığnı değerlendirebilecekler.
|
2) Öğrenciler suç ve ceza olgularını psikoloji çerçevesinde ele alabileceklerdir.
|
3) Adli sistem kapsamında gerçekleştirilen psikolojik değerlendirme hakkında bilgi sahibi olabileceklerdir.
|
Beceriler
(Bilişsel ve/veya uygulama becerileri olarak tanımlanmıştır.)
|
1) Adli psikolojiye ilişkin temel hukuk kavramlarını ve süreçlerini değerlendirebilecekler.
|
2) Şiddet döngüsünü disiplinlerarası bir yaklaşımla ele alabileceklerdir.
|
Yetkinlikler
("Bağımsız Çalışabilme", "Sorumluluk Alabilme", "Öğrenme", "İletişim ve Sosyal" ve "Alana Özgü" yetkinlikler olarak tanımlanmıştır.)
|
Hafta |
Konu |
Materyal Paylaşımı * |
|
Ön Hazırlık |
Pekiştirme |
1) |
Adli psikoloji nedir? Adli bilimler ve psikoloji arasındaki ilişki nedir? |
|
|
2) |
Adli psikoloğun rolleri ve klinik psikolojinin adli psikolojideki yeri |
|
|
3) |
Ceza sorumluluğunun ve fiil ehliyetinin değerlendirilmesi, adli sistemde psikolojik değerlendirme |
|
|
4) |
Çocuk istismarı ve ihmali, suça sürüklenmiş çocuklar, risk altındaki gruplar |
|
|
5) |
Aile içi şiddet ve şiddet döngüsü; bireysel ve toplumsal önlem mekanizmaları |
|
|
6) |
Kadına yönelik şiddet; bireysel ve toplumsal sonuçları; önleme çalışmaları |
|
|
7) |
Sanal şiddet (siber zorbalık, siber agresyon) ve cezai işlemler; ulusal ve uluslararası adli sistemdeki yeri |
|
|
8) |
Ara dönem değerlendirme |
|
|
9) |
Flört (partner) şiddeti ve şiddet türleri; bireysel ve toplumsal önlem mekanizmaları |
|
|
10) |
Psikiyatrik hastalıklar ve suç ilişkisi; adli psikolojik değerlendirme |
|
|
11) |
Psikiyatrik hastalıklar ve suç ilişkisi; adli psikolojik değerlendirme ve raporlama |
|
|
12) |
Nörolojik hasarlar ve suç ilişkisi (FTD – Epilepsi): Agresivitenin nörobilimi, sosyal kognisyon |
|
|
13) |
Anti-sosyal kişilik bozukluğu nedir? Suça eğilim tabloları nelerdir? Kişilik bozukluklarının suçla ilişkisi ve seri katiller |
|
|
14) |
Suç ve suçlu profillendirme |
|
|
15) |
Adli Tıp Kurumu, tutukevleri, cezaevlerinde adli psikolog; aile ve çocuk mahkemelerinde adli psikolog; aile ve çocuk mahkemelerinde adli psikolog |
|
|
16) |
Final değerlendirme |
|
|
(KPÖÇ: Kilit Program Öğrenme Çıktılarını; APÖÇ: KPÖÇ ile ilişkilendirilmiş Alt Öğrenme Çıktılarını tanımlar. )
|
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Oranı (1-5) |
1) |
Bilimsel kanıt temelli klinik vaka çözümleme ve tedavi edici uygulama yaklaşımlarını uzmanlık derecesinde açıklar. |
|
|
1.1 Psikolojik sorunların gösterge ve belirtilerini ayırt eder. |
|
|
1.2 Psikolojik sorunların gelişmesinden ve sürmesinden sorumlu faktörleri açıklayan güncel teorileri tanır. |
|
|
1.3 Bilimsel kanıt temelli psikoterapileri ve bunların teorik alt yapılarını tanır. |
|
|
1.4 Danışanların psikolojik sorunlarını kavramsallaştırma için bilimsel kanıt temelli psikoterapilerin formülasyon yaklaşımlarını kullanır ve bu doğrultuda sağaltım sağlayabilecek yöntemleri seçer. |
|
|
1.5 Klinik sorunlarda iyileşme sağlayacak yöntemlerin teorik alt yapılarına, etki mekanizmalarına ve bilimsel kanıtlarına hakimdir. |
|
|
1.6 Bu yaklaşımın bireysel, toplumsal, ekonomik ve sağlık sistemi için içerimlerini kavrar. |
|
2) |
Teorik bilgiyi klinik uygulamaya dönüştürme becerisine sahiptir. |
|
|
2.1 Psikolojik sorunları açıklayan ve psikoterapi uygulamalarına yön veren teorik bilgileri analiz etme ve uygulamadaki yansımalarını değerlendirme becerisine sahiptir. |
|
|
2.2 Bilimsel kanıt temelli klinik uygulama yaklaşımı doğrultusunda klinik değerlendirme yapar, vaka formülasyonu geliştirir, terapi yöntemleri seçer ve uygular. |
|
|
2.3 Klinik görüşme ilkelerini etkili kullanarak görüşmeler yürütür. |
|
|
2.4 Klinik uygulamaların sonuçlarını değerlendirerek psikoterapi süreciyle ve sonlandırılmasıyla ilgili kararlar alır. |
|
3) |
Alandaki bilimsel gelişmeleri değerlendirme, araştırma soruları üretme, araştırma metodolojisi temel bilgisiyle desen tasarlama becerileri kullanır. |
|
|
3.1 Araştırma sorusu üretme ve desen tasarlayarak araştırma yürütme temel becerisi geliştirir. |
|
|
3.2 Bilimsel bir makalenin sonuçlarını kritik düşünme tekniği ile pratik bir etkinlik alanında kullanabilir, elde ettiği sonuçları analiz edebilir. |
|
4) |
Klinik Psikoloji alanıyla ilgili edindiği bilgi ve becerilerini yazılı ve sözlü iletişim yollarıyla paylaşır. |
|
|
4.1 Çalışmalarını ve bilgisini bilimsel kongrelerde, sempozyumlarda vb. meslektaşlarıyla paylaşır. |
|
|
4.2 Medya aracılığıyla halkı her yaş grubunda gelişebilecek psikolojik sorunlarla ilgili bilgilendirir, onlara temel baş etme becerilerini aktarır. |
|
|
4.3 Toplumda geniş kitleleri etkileyen yıkım ya da felaketler sonrası gelişebilecek psikolojik sorunlara ve bunların sağaltımına dair bilgisini ve deneyimini sosyal sorumluluk projelerine aktarır, önerilerini yetkin kişilerle paylaşır. |
|
|
|
|
5) |
Klinik alanındaki akademik bilgi ve becerilerini (klinik görüşme ve değerlendirme yürütme, vaka formülasyonu geliştirme, terapi yöntemlerini belirleyerek tedavi planı oluşturma, psikolojik bir krize müdahele etme vb.) bilimsel, etik, kültürel ve toplumsal değerleri temel alarak geliştirir. |
|
|
5.1 Psikolojik sorunlarda tedavi seçimini literatürde bulunan en iyi bilimsel verileri klinik uzmanlık ile bütünleştirerek, danışanın özellikleri, tercihleri ve kültürünü gözeterek yapar. |
|
|
5.2 Terapi uygulamalarında danışanın verdiği cevaba göre terapi planını revize eder, esneklik gösterir. |
|
|
5.3 Danışana uyguladığı tedavi yöntemlerinin geleceğe yönelik etkilerini tahmin eder, gerekli koşullarda uygulamalarını düzenler. |
|
|
5.4 Klinik Psikoloji alanının multidisipliner yapısına uygun olarak gerekli durumlarda ilgili alanlara danışır, tedavi planını aldığı yanıtlara istinaden geliştirir. |
|
6) |
Öğrenmenin üniversite eğitim süreci ile sınırlı kalmayacağını kavrar, yaşam boyu öğrenme ilkesini benimser. |
|
|
6.2 Klinik Psikoloji alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası yayınları takip ederek tedavi yöntemlerindeki gelişmeleri uygulamalarına entegre eder. |
|
|
6.6 Klinik Psikoloji alanında öğrendiği teorik bilgi ve uygulamadaki yansımalarını eleştirel bir bakışla değerlendirir. |
|
7) |
Klinik çalışmalarında karşılaştığı farklı durumlarda inisiyatif alır, uygular, sorunları kendi başına bağımsız bir şekilde çözer. Gerekirse süpervizyona başvurur. |
|
|
7.1 Klinik psikoloji alanındaki çalışmalarında aksaklık yaşandığında sorunu çözmek adına sorumluluk alır. |
|
|
7.2 Klinik Psikoloji alanında ekip çalışması yürütürken takım ruhunu gözetir, gerekirse liderlik sorumluluğunu üstlenir. |
|