DERSİN GENEL BİLGİLERİ

Ders Kodu	Ders Adı	Yıl	Yarıyıl	Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
60314YETOS-OKR2386	Okuryazarlık	3	Güz	2	0	2	3

Dersin Türü:	Üniversite Seçmeli
Dersin Düzeyi:	Lisans      TYYÇ:6. Düzey      QF-EHEA:1. Düzey      EQF-LLL:6. Düzey
Dersin Öğretim Dili:	Türkçe
Dersin Ön/Yan Koşulu:	Yoktur
Dersin Veriliş Şekli:
Dersin Koordinatörü:	Dr. Öğr. Üyesi NİLAY ÖZER PELVANOĞLU
Dersin Öğretim Eleman(lar)ı:
Dersin Kategorisi:	Yetkinlik Geliştirme (Üniversite Seçmeli)

BÖLÜM II: DERSİN TANITIMI

Dersin Amacı ve İçeriği

Dersin Amacı:

Okuryazarlık dersinin amacı okuma yazma bilmekle okuryazar olmanın farklı şeyler olduğunu öğrencilerimize kavratmak ve nitelikli bir okuryazarlık tesis etmeleri için ihtiyaç duydukları farkındalığı kazandırmaktır. Dil yetisinin, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesinin okuryazarlıkla ilişkisi irdelenir. Okuma kültürünün tarihçesi verilerek öğrencilere modern toplumu mümkün kılan süreç içinde matbaa, kitap, kütüphane, bilim, edebiyat gibi unsurların kurucu rolü anlatılır. "Neden okumalıyım?" sorusuna, dünyanın önemli yazarlarının verdiği yanıtlar eşliğinde karşılık aranır. Makale, deneme, öykü, roman, tiyatro oyunu, şiir gibi farklı yazınsal türlerin nitelikleri öğretilir. Kurmaca ve kurmaca olmayan yazınsal türleri okumak, anlamak, yorumlamak için yaklaşımlar sunulur. Öğrencilerimizin okumak ve yazmak konusunda bir temele sahip olmaları amaçlanır. Yazı denemeleri yapılır.

Dersin İçeriği:

Dil nedir? Dilin insanda ortaya çıkışı. Ferdinand de Saussure ve Noam Chomsky'nin dil konusundaki yaklaşımları. Dil-düşünme, dilsel gelişim-okuryazarlık ilişkisi. Sözlü kültür-yazılı kültür, sözlü edebiyat-yazılı edebiyat, ikincil sözlü kültür. Walter J. Ongun Sözlü ve Yazılı Kültür kitabında temellendirdiği farklılıklardan yola çıkarak sözlü kültür ve yazılı kültür ortamında var olmuş insanların zihinsel ve davranışsal farklılıkları. Gutenberg matbaasının icadından sonra Avrupa'da yaşanan değişiklikler. Rönesans, reform, aydınlanma dönemlerinin okuma kültürünün gelişmesiyle ilişkisi. "Kitap", "kağıt", "kütüphane", "okur" kavramları, matbaa sonrası yaygınlaşan yayıncılık sektöründen nasıl etkilendi? İlk basılan kitaplar, en çok okunanlar ve etkileri. "Entelektüel" kavramı ve tanımları. Toplumların entelektüel bireylere neden ihtiyacı var. Edward Said'in Entelektüel adlı kitabında sunduğu perspektifle entelektüel-okuryazarlık ilişkisi. Yazınsal türlerin ayrışması. Makale, deneme, mektup, anı, gezi yazısı, günlük, biyografi, otobiyografi gibi kurmaca olmayan türlerin nitelikleri. Bu türden yazıların/kitapların üretilmesinin önemi. Bu türleri okumak, anlamak, değerlendirmek için yöntem ve yaklaşımlar. Şiir, öykü, roman, tiyatro oyunu gibi türlerin nitelikleri. Bu türleri okumak, anlamak, yorumlamak için temel düzeyde bilinmesi gerekenler. Öğrencilerin taleplerine göre deneme, öykü, şiir, mektup, günlük gibi yazı türlerinin ders içinde üretilmesi ve bir atölye çalışması örnekleyecek şekilde öğrencilerle birlikte çalışılması.

Derse Özgü Kurallar

Derse devam zorunludur. Canlı derste yoklama alınır. Sekiz saat (4 ders) devamsızlığı aşan öğrenci devamsızlıktan kalır. Online Beykoz'da paylaşılan tüm metinler, linkler, videolar, ders özeti ya da PPS dosyaları zorunlu ders kaynaklarıdır. 4 farklı ölçme değerlendirme yapılır. Dönem ortalamasına ara sınav %30, küçük sınav %10, ödev %10 ve final %50 etki eder. Küçük sınavın mazeret sınavı yoktur. Her öğrenci maille belirtilen tarihleri takip etmelidir. Ödevin bir süresi vardır. O süre içinde Online Beykoz'daki ödev alanına yüklenmelidir. Ödevler Turnitin'le toplanır. Çalıntı ödevler, internetten kopyalanmış ödevler, yapay zeka metni olduğu düşünülen ödevler sıfır alır.

Dersin Öğrenme Çıktıları (DÖÇ)

Ders Öğrenme Çıktıları (DÖÇ), dersi başarı ile tamamlayan öğrencilerin kendilerinden sahip olmaları beklenen bilgi, beceri ve yetkinlikleri ifade eder. Bu bağlamda, bu ders için tanımlanmış olan Ders Öğrenme Çıktıları aşağıda verilmektedir.

Bilgi (Kuramsal ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmıştır.)

1) Okuryazarlık dersini alan öğrenciler; okuryazarlığı okuma-yazma bilmekten ayırabilirler. Okuryazarlığın dil ve düşünce gelişimi, aktif ve katılımcı vatandaşlık, düşünce ve ifade özgürlüğü, derinlikli bilme, bilgi ve iktidar arasındaki hiyerarşik ilişkileri sorgulayabilme, sınıfsallık ve tahakküm, entelektüelin işlevi, yaratıcı ve eleştirel düşünebilme gibi konularla ilişkisini kavrayabilirler.

2) Bu ders öğrencilerimize, sözlü kültürün, yazılı kültürün ve elektronik çağı kültürünün (ikincil sözlü kültürün) farklarını kavratır. Yazıyla ve yazılı kurallarla, kanunlarla, kitapla, yazılı bilgiyle ilişkilenmiş insan zihninin, davranışlarının, seçimlerinin önemini fark etme olanağı sunar.

3) Öğrencilerimiz "entelektüel"in okuryazarlıkla ilişkisini kavrar. Toplumların entelektüel bireylere olan ihtiyacını anlar. Entelektüelin insan hakları kültürüne, eşitlik ve adalete dayalı bir toplumun yaratılmasındaki rolünü idrak eder.

Beceriler (Bilişsel ve/veya uygulama becerileri olarak tanımlanmıştır.)

1) Öğrencilerimiz bu derste farklı türdeki yazılı metinlerin niteliklerini öğrenirler. Metinleri okumak, anlamak, yorumlamak ve kullanmak konusunda yol ve yöntemlere sahip olurlar.

2) Öğrencilerimiz matbaanın icadından sonra gelişen okuma kültürü bağlamında kitap, kütüphane, okur kavramlarının nasıl değiştiğini öğrenir. Nitelikli bir okuryazar olmak konusunda harekete geçer. Kendi okuma programını ve kütüphanesini oluşturabileceği şekilde yönlendirilir.

3) Öğrencilerimiz farklı türden metinleri okuyup anlamak konusunda yöntemlere sahip olur. Kendileri de yazı çalışmaları yapar. Kendilerini yazılı olarak ifade etmek bağlamında yönlendirilirler.

Yetkinlikler ("Bağımsız Çalışabilme", "Sorumluluk Alabilme", "Öğrenme", "İletişim ve Sosyal" ve "Alana Özgü" yetkinlikler olarak tanımlanmıştır.)

Haftalık Ders Planı

Hafta	Konu	Materyal Paylaşımı *
		Ön Hazırlık	Pekiştirme
1)	Okuryazarlık tanımı. Okuryazarlık ile okuma yazma bilmenin farkı.
2)	Dil nedir? Dile felsefi yaklaşımlar. Dil yetisinin gelişimi ve okuryazarlık
3)	Matbaanın icadı dünyayı nasıl dönüştürdü? Matbaa sonrası okuma kültürünün yayılması ve etkileri
4)	Sözlü ve Yazılı Kültür Sözlü dil ve yazı dili Sözlü ve yazılı edebiyat
5)	"Entelektüel" kimdir? Toplumların entelektüele neden ihtiyacı var? Entelektüel ve okuryazarlık ilişkisi
6)	Edward Said'in Entelektüel adlı kitabının incelemesi, değerlendirilmesi
7)	Edward Said'in Entelektüel adlı yapıtındaki tartışmalardan yola çıkılarak yazılan okuma raporlarının paylaşılması
8)	Makalelerin dili, biçimsel özellikleri, yapısı
9)	Deneme türünün nitelikleri. Italo Calvino'nun "Klasikleri Niçin Okumalı?" başlıklı denemenin okunması, türsel özellikleri ve içeriğiyle incelenmesi
10)	Edebi bir tür olarak öykü
11)	Sait Faik'ten seçilmiş öykülerin okunması, tartışılması. Okuma raporlarının paylaşılması.
12)	Roman türünün nitelikleri Romanda gerçekçilik, tikellik, tarihsellik. Roman teorilerinden aktarmalar
13)	Ders için seçilmiş bir romanın okunması. Okuma raporlarının paylaşılması.

*Bu alan öğrencilerin ders öncesi hazırlık ve sonrası dersi pekiştirme için paylaşılan ders materyallerini içerir.

Ders İçin Zorunlu/Önerilen Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Ders için okunması gereken makaleler Online Beykoz ders paneli üzerinde öğrencilerle paylaşılır. Çeşitli yazınsal türlerde okunacak kitaplar her dönem değişebilir. Kitaplara dair bilgiler öğrencilerle derste ve toplu mail aracılığıyla paylaşılır. Genellikle bir deneme kitabı, bir öykü, bir roman, bir tiyatro oyunu ya da şiir kitabı okutulur. Türlere ait nitelikler bu örnek okumaların eşliğinde çalışılır. Her öğrenci bu kitapları edinir, okur, sınıf tartışmalarında etkin bir katılım gösterir.

Diğer Kaynaklar:

Alberto Manguel. Okumanın Tarihi. Yapı Kredi Yayınları. Edward Said. Entelektüel. Ayrıntı Yayınları. Italo Calvino. Klasikleri Niçin Okumalı? Yapı Kredi Yayınları. Marshall McLuhan. Gutenberg Galaksisi. Yapı Kredi Yayınları. Maryanne Wolf. Proust ve Mürekkepbalığı: Okuyan Beynin Bilimi ve Hikâyesi. Koç Üniversitesi Yayınları. Paulo Freire. Ezilenlerin Pedagojisi. Ayrıntı Yayınları. Paulo Freire ve Donaldo Macedo. Okuryazarlık: Sözcükleri ve Dünyayı Okumak. İmge Kitabevi. Theodor W. Adorno. "Biçim Olarak Deneme". Edebiyat Yazıları. Metis Yayınları. Walter J. Ong. Sözlü ve Yazılı Kültür. Metis Yayınları.

Dersin Program Öğrenme Çıktılarına Katkı Düzeyi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Program Öğrenme Çıktıları	Katkı Oranı (1-5)
1)	Alanı ile ilgili kuramsal, olgusal ve uygulamalı bilgileri, tarih, sanat, kültür, çevre, insan ve teknoloji bağlamıyla mimarlık problemlerinin kullanıcı gereksinimleri doğrultusunda çözümü için kullanır ve uygular.
2)	Mimari tasarım ve yapım uygulamalarını analiz eder, modeller, değerlendirir, gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlar ve geliştirir; bu amaçla uygun yöntemleri, araçları ve teknolojileri seçer ve kullanır.
3)	Mimari kültürel mirasın korunması, doğal çevrenin korunması ve sürdürülebilir mimarlık konularını bilir.
4)	Yapı malzemeleri, yapı mühendisliği, yapısal sistemler, çevresel kontrol, servis sistemleri gibi teknik konuları ve bu konuların mimari tasarım ile ilişkisini bilir.
5)	İş dünyasının ve toplumun beklentileri doğrultusunda gelişen ve üniversitemizin kurumsal çıktıları olarak tanımlamış olduğu yetkinlikleri ileri düzeyde kazanır.
6)	Mimarlık meslek pratiğine ilişkin konuları bilir, stratejik, yenilikçi ve girişimci fikirler geliştirir.
7)	Tasarım düşüncesini aktarabilecek farklı temsil ortamlarını ve araçlarını kullanabilir.
8)	Mimari tasarım ve uygulamada toplumsal, ekolojik ve kültürel öğelere ilişkin mesleki yargıların oluşumu için gereken etik yaklaşımları bilir.
9)	Kamu yararını gözetme, tarihsel/kültürel ve doğal kaynaklara karşı saygılı olma ve yaşam kalitesini yükseltme konusundaki sorumluluğunu bilir.

BÖLÜM IV: DERSİN ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERİ İLE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

Dersin Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

(Üniversitemiz genelinde kullanılan tüm öğrenme ve öğretme yöntemleri sistematik olarak yönetilmektedir. Akademik birimlerden gelen talepler doğrultusunda bölüm/programların öğrenme ve öğretme yöntemleri ilgili kurullarımız tarafından değerlendirilmekte ve uygun bulunursa, üniversite havuzunda toplanmaktadır. Bölüm ve programlar, kendileri için program tasarımlarına uygun olan yöntemleri bu havuzdan seçebilmektedirler. Benzer şekilde, dersler için kullanılması uygun görülen yöntemler de programlar düzeyinde belirlenmiş olan yöntemler arasından seçilebilmektedir.)

Programa Genelinde Kullanılan Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri	Ders İçin Kullanılan Öğrenme ve Öğretme Yöntemleri

Dersin Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri

(Üniversitemiz genelinde kullanılan tüm ölçme ve değerlendirme yöntemleri sistematik olarak yönetilmektedir. Akademik birimlerden gelen talepler doğrultusunda bölüm/programların ölçme ve değerlendirme yöntemleri ilgili kurullarımız tarafından değerlendirilmekte ve uygun bulunursa, üniversite havuzunda toplanmaktadır. Bölüm ve programlar, kendileri için program tasarımlarına uygun olan yöntemleri bu havuzdan seçebilmektedirler. Benzer şekilde, dersler için kullanılması uygun görülen yöntemler de programlar düzeyinde belirlenmiş olan yöntemler arasından seçilebilmektedir.)

Programa Genelinde Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri	Ders İçin Kullanılan Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri
Ara Sınav
Yarıyıl Sonu Sınavı
Kısa Sınav
Ödev Değerlendirme

Dersin Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerinin Başarı Notuna Katkısı

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri	Uygulama Sayısı / Yarıyıl	Katkı Oranı
Kısa Sınavlar	1	% 10.00
Ödev	1	% 10.00
Ara Sınavlar	1	% 30.00
Yarıyıl Sonu Sınavı	1	% 50.00
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNİN BAŞARI NOTUNA KATKI ORANI		% 50
YARIYIL SONU SINAVININ BAŞARI NOTUNA KATKI ORANI		% 50
Toplam		% 100

BÖLÜM V: DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ

ÖĞRENME VE ÖĞRETME ETKİNLİKLERİ İŞ YÜKÜ
Öğrenme ve Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik Sayısı/Yarıyıl	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü
Ders	13	2	26
Laboratuvar	0	0	0
Uygulama	2	5	10
Derse Özgü Staj	0	0	0
Arazi Çalışması	0	0	0
Sınıf Dışı Ders Çalışması	3	10	30
Sunum / Seminer	0	0	0
Proje	0	0	0
Ödevler	1	1	1
Öğrenme ve Öğretme Etkinlikleri Toplam İş Yükü	-	-	67
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ETKİNLİKLERİ İŞ YÜKÜ
Ölçme ve Değerlendirme Etkinlikleri	Etkinlik Sayısı/Yarıyıl	Süresi (saat)	Toplam İş Yükü
Kısa Sınav	1	1	1
Ara Sınavlar	1	1	1
Yarıyıl Sonu Sınavı	1	1	1
Ölçme ve Değerlendirme Etkinlikleri Toplam İş Yükü	-	-	3
TOPLAM İŞ YÜKÜ (Öğrenme ve Öğretme + Ölçme ve Değerlendirme Etkinlikleri)			70
DERSİN AKTS KREDİSİ (Toplam İş Yükü/25.5 Saat)			3